Gjergj Shqipëria-Skender Jashari

“I sëmuri i Siberisë”(Federata Ruse) si dikur  “i sëmuri i Bosforit”(Perandoria Osmane)


Siç dikur flitej për të “Sëmurin e Bosforit,” sot, fatmirësisht flitet për të “Sëmurin e Siberisë,” pra për Federatën Ruse. Për më shumë gëzohem, që ne Shqiptarët nuk jemi si dikur në “anën e gabuar të historisë”- në krahun e Perandorisë Osmane( të “Sëmurit të Bosforit”), e për më mirë, në krahun e Rusisë( të “Sëmurit të Siberisë”), sot, ndodhet vetëm Serbia. Madje dikur ne kishim mbështetjen e pakompromisë të Austro-hungarisë, mbrapa së cilës qëndronte edhe Gjermania, si dhe të Italisë, derisa sot, Serbia në Europë, nuk ka asnjë vend që e mbështet, pos Federatës Ruse, Kinës dhe disa vendeve arabe.

Rusia vazhdon të mbetet e vetmja perandori, jo vetëm kolonialiste, që edhe në ditët e sotme, projekton dhe ekzekuton projekte shoveniste, ekspansioniste, gjenocidiste. Nuk ka asnjë vend, asnjë popull i etnive a kombeve jorus, që ka pasur raporte të mira me Rusinë, sidomos ato të kolonizuar dhe në fqinjësi me ta, por jo vetëm. Këtë praktikë Rusia, e filloi që në vitet 1500, në fillim në drejtim të veriut, pastaj në drejtim të lindjes( Siberisë), pastaj në drejtim të Detit të Zi dhe Kaspik, për të vazhduar në drejtim të Baltikut[1] dhe në drejtim të Mesdheut, duke synuar sidomos Konstantinopojën përfshirë edhe Gadishullin Ballkanik.[2]

Në këtë periudhë Fuqitë Europiane, kryesisht rrezikoheshin dhe kërcënoheshin nga Perandoria Osmane, derisa ishin të vazhdueshme luftërat ruso-osmane,[3] e që rusët filluan të pushtonin territore të pushtuara nga Osmanët që në vitet 1735-1736,[4] pasuar në vitet 1768-1774, 1787-1792,[5] 1806-1812,[6] 1828-1829,[7] 1853-1856,[8] 1877-1878,[9] ku më Rusia gati sa nuk e pushtoi Stambollin në Traktatin e Shën Stefanit, e që Fuqitë e Mëdha Europiane thirrën Kongresin e Berlinit,[10] e që në këtë rast më së shumti u copëtuan Trojet Shqiptare. Rusia kishte ndikim edhe në Luftën e I Ballkanike.[11] Në Luftën e I Botërore, Rusia, përfitoi territoret si: Bjellorusinë( 1922), Ukrainën( 1922), Uzbekistanin dhe Turkmenistanin më 1926, Taxhikistanin 1929, Armeninë, Azerbejxhanin, Gjeorgjinë, Kazakistanin dhe Kirgistanin më 1936,[12] kryesisht këto përfitime i arriti përmes ideologjisë bolshevike. Në Luftën e II Botërore, Bashkimi Sovjetik pushtoi: Finlandën më 1940, Estoninë, Letoninë, Lituaninë dhe Moldavinë më 1940.

Bashkimi Sovjetik mbështeti, motivoi edhe ndihmoi shumë grupe rebele majtiste luftarake, terroriste islamike etj, si: Afganistanit; Butanit; Bolivi; Kinë; Ekuador; Spanjë; Indi; Irani; Kurdëve; Organizata të shumta terroriste islamike dhe majtiste të Palestinës; Paraguajit; Peru; Filipine; Siri; Turqi; Ukrainë; SHBA-së etj.[13] Bashkimi Sovjetik, në këtë periudhë të Luftës së Ftohtë, u identifiku si “Boshti i Djallit”, shfarosësi i miliona njerzëve, nxitësi i shumicës së konflikteve etj.

            Blloku Lindor, filloi të binte me Revulucionin e marsit 1989 në Poloni, pastaj në Hungari më 23 tetor 1989, Gjermaninë Lindore me rënijen e Murit të Berlinit më 9 nëntor 1989, Bulgari më 1990, Çekosllovaki më 1990, si dhe Rumani më 1989,[14] pastaj Afganistan, Angola, Benin, Kongo, Etiopi, Mongoli, Mozambik, Somali dhe Jemen, mbaroi okupimi vietnamez në Kamboxhia, u bashku Jemeni, ndërsa Kina, India dhe Vietnami bën liberalizim të ekonomiesë.[15] Bashkimi Sovjetik, në kohën e Mikhail Gorbachev-it nga 15 mars 1990 deri më 25 dhejtor 1991, u gjunjëzu, duke nënshkru shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik, më 26 dhjetor 1991, siç njihet Deklarata nr. 142-H, duke u shpërbë: Lituania, Estonia, Letonia, Abkazia, Transnistria, Gjeorgjia, Gaugazia, Estonia, Ukraina, Bjelorusia, Moladavia, Kirgizia, Uzbekistani, Republika e Nagorno-Karabakh, Taxhikistani, Armenia, Azerbejxhani, Turkmenistani, Republika çeçene e Içkerisë, Osetia jugore, Kazakistani dhe Federata e Rusisë.[16]

Federata Ruse edhe në kohën e Mikhail Gorbachev, hapur demostronte mospëlqimin për dorëzim dhe rënije të tillë. Kjo tregonte pretendimet e Rusisë që të ringrihej sërish. Prandaj në vitet 1991-2000, Federata Ruse ishte përfshi në luftra, si:

  1. Lufta e vitit 1991-1992, Lufta e Osetisë jugore(Lufta e parë e Osetisë Jugore), mes Osetianve të mbështetur nga Rusia, kundër Gjeorgjisë.[17]
  2. Lufta e Prigorodnit Lindor, 1992, mes Osetisw veriore-Alania të mbwshtetur nga Rusia, kundër Ingushetisë.[18]
  3. Lufta e Transnistrisë, 1992, mes Transnistriasve të mbështetur nga Rusia dhe Ukraina kundër Rumanisë dhe Moldavisë.[19]
  4. Lufta e Abkazisë, 1992-1993, në mes Gjeorgjisë, kundër Abkazve që mbështeteshin nga Rusia dhe vendet tjera fqinje kaukaze.[20]
  5. Lufta civile në Taxhikistan, 1992-1997, mes qeverisw së Taxhikistani e mbështetur nga Rusia, Uzbekistani dhe Armenia, kundër opozitës së Taxhikistanit, të mbështetur nga Afganistani, Talebanët e Al-Qaida, Jamiat e islam etj.[21]
  6. Kriza kushtetuese e vitit 1993, në Federatwn Ruse, shtator-tetor 1993, në mes Presidentit të Rusisë Boris Yeltsin dhe Parlamentit të Rusisë.[22]
  7. Lufta e parë Çeçene, 1994-1996, në mes të Rusisë kundër Republikës Çeçene të Içkerisë dhe Muxhahedinëve të jashtëm.
  8. Lufta në Nagorno-Karabakh, 1994, në mes Armenisë e mbwshtetur nga Rusia dhe Azerbejxhanit e cila mbështetej nga Turqia, Pakistani dhe Izraeli, në rajonin e Nagorno-Karabakh.[23]
  9. Lufta e Dagestanit, gusht-shtator 1999.
  10. Lufta e dytë Çeçene, 1999-2000, në mes të Rusisë, kundër republikës Çeçene e Içkerisë, Frontit Kaukazian, Muxhahedinve të jashtëm.
  11. Lufta civile në Bregun e Fildisht, 2002-2007, në mes të Bregut të Fildisht, të mbështetur nga Rusia, Bulgaria dhe Bjellorusia.
  12. Lufta në Darfur, 2003 dhe vazhdon edhe sot, në mes rrebelve të mbështetur nga Eritrea, Çadi, Sudani Jugor, Libia, Uganda, si dhe proklamohej mbështetja edhe e SHBA-së, ndërsa palë kundërshtare ishte qeveria e Sudanit, e mbështetur nga Rusia, Irani, Kina.
  13. Lufta e Ingushetisë, 2007-2015, mes qeverisë Ingushete e mbështetur nga Rusia, kundër opozitës Ingushete, të mbështetur nga Emiratet e Kaukazit.
  14. Lufta e Gjeorgjisë, gusht 2008, në mes Rusisë e cila mbështetej nga Osetia Jugore dhe Abkazia kundër Gjeorgjisë.
  15. Kryengrita në Kaukazin verior, 2009 deri më sot, në mes të Rusisë, e cila mbështetet nga Republika Çeçene e Içkerisë, Dagestani, Ingushetia, Kabardino-Balkaria, Osetia veriore-Alania, etj kundër Emirateve të Kaukazit.
  16. Lufta civile Siriane në Liban, 2011 deri më sot, në mes të mbështetësve dhe kundërshtarve të rrebelve Siran.
  17. Pushtimi i Krimes nga ana e Rusisë, filloi më 20 shkurt 2014 dhe përfundoi më 19 mars 2014.
  18. Lufta në Donbas, filloi më 6 prill 2014 dhe vazhdon ende, në mes rrebelve( të vetëquajtur Republika popullore e Doneckut, dhe repulika popullore e Luhanskut) të mbështetur nga Rusia, kundër Ukrainës.
  19. Intervenimi Rus në Siri, në mbështetje të diktatorit Bashar Al Asad, filloi më 30 shtator 2015, ende vazhdon. Si mbështetse të qeverisë së Sirisë janë: Rusia, Irani, etj.

Por sot, fatmirësisht si kurrë më parë, në instancat më të larta të politikës perëndimore, trajtohet çështja e shkatërrimit të Rusisë, ashtu siç më parë është trajtuar dhe fatmirësisht ishte arritur shkatërrimi i Bashkimit Sovjetik. Natyrisht Federata Ruse, ka mbetur ende krijesa e fundit shoveniste, kolonialiste, autokratike, gjenocidiste dhe djallëzore, e cila bënë përpjekjet e fundit për t’u ringritur në piedestalin e Bashkimit Sovjetik.

Fundi i Federatës Ruse, është çdo ditë e më afër dhe thellimi në luftë në Ukrainë, është çdo ditë e më katastrofik për agresorin, prandaj proporcionalisht, sa më shumë të thellohet lufta në Ukrainë, aq më katastrofal do jenë përfundimi i agresorit. Federata Ruse ka 142.8 milion banorëve, 111 milion llogariten se janë të etnisë ruse, sipas burimeve ruse,[24] ose 80.9% në total, kurse 19% janë minoritete,[25] por në burime të huaja as 70% nuk janë rus. Derisa në Federatën Ruse, fliten edhe më shumë se 150 gjuhë etnike.[26] Edhe sot, Rusia, është një ndër vendet e pakëta në botë, që ende mba nën pushtim:193 grupe etnike,[27] shumica e kanë besimin ortodoks rus, 16.4 milion janë musliman, me 277 gjuhë të minoriteteve,[28] me 21 republika etnike, sipas Traktatit të Federatës të 1992,[29] prej të cilave rusët janë minoritet në 13 prej tyre. Prandaj mund të kuptohet që Federata Ruse do ndahet në së paku 22 shtete të reja apo 193 deri 277 shtete të reja( sipas parimit të gjuhës si përcaktues i etnisë). Natyrisht me rënijen e Federatës Ruse, si bastioni i fundit i “Djallit” rrjedhimisht do bien edhe terrorizmi ndërkombëtar me theks të veçantë terrorizmi islamik.

 Më:26.06.2024

Skender Jashari ish i burgosur politik nga EULEX, për rastet e sulmeve kundër policisë dhe xhandarmërisë së Serbisë në Dobrosin komuna e Bujanocit. Ky shkrim është pjesë e marrur nga punimi i bërë gjatë qëndrimit në burgimin politik!

Master drejtimi juridiko-penal dhe studime joformale ushtarake.

[1] Peter the Great: The Struggle for Power, 1671-1725, Paul Bushkovitch, Cambridge University Press, 2001, faqe 334 dhe 351.

[2] Russia’s Balkan entanglements 1806-1914, Barbara Jelavich, Cambridge University press, 1991, faqe 24.

[3] Russia’s Balkan entanglements 1806-1914, Barbara Jelavich, Cambridge University press, 1991, faqe 147.

[4]http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages%5CR%5CU%5CRusso6Turkishwars.htm (27.02.2023).

[5] https://www.britannica.com/topic/Russo-Turkish-wars(27.02.2023); The Routledge Companion to European History since 1763, Chris Cook, John Stevenson, Routledge Taylor&Francis Group, 1998, faqe 203.

[6] The Routledge Companion to European History since 1763, Chris Cook, John Stevenson, Routledge Taylor&Francis Group, 1998, faqe 206.

[7] Po aty, faqe 2.

[8] Po aty, faqe 90-115.

[9] Russia’s Balkan entanglements 1806-1914, Barbara Jelavich, Cambridge University press, 1991, faqe 32.

[10] Po aty, faqe 170.

[11] Russia’s Balkan entanglements 1806-1914, Barbara Jelavich, Cambridge University press, 1991, faqe 200-206.

[12] http://www.cvce.eu/en/recherche/unit-content/-/unit/02bb76df-d066-4c08-a58a-d4686a3e68ff/a36c2b08-97a1-4308-b764-6ad5988d939b(27.02.2023).

[13] The Soviet Union and Nonruling Communist Parties, Directorate of Intelligence, CIA Historiacal Review program release as sanitized 1999; The Organizational Strategies of Communist Parties in East Central Europe, 1945-89, Anna Grzyma≈a-Busse, Department of Government, Harvard University Cambridge, 1997, (Çekosllovaki dhe Hungari).

[14] Causes and Origins of the Collapse of the Former Soviet Union An Honors Research Thesis Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for Graduation ―with Honors Research Distinction in Russian Economic Studies‖ in the Undergraduate Colleges of the Ohio State University by Erik Lauritzen The Ohio State University June 2011.

[15] http://www.coldwar.org/articles/90s/fall_of_the_soviet_union.asp(27.02.2023).

[16] http://www.history.com/topics/cold-war/fall-of-soviet-union , http://belfercenter.hks.harvard.edu/files/disc_paper_95_09.pdf(27.02.2023).

[17] http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/196368.stm

[18] http://www.colorado.edu/ibs/waroutcomes/docs/oloughlin_etal_prigorodnyy_2008.pdf , http://www.warandpeace.ru/ru/commentaries/view/29276/ , http://www.amnesty.nl/sites/default/files/public/1206_rap_ingoesjetie.pdf , https://www.hrw.org/reports/1996/Russia.htm , http://www.policy.hu/sokirianskaia/research.html , http://www.rand.org/pubs/conf_proceedings/CF129/CF-129-chapter1.html (27.02.2023).

[19]https://www.rand.org/pubs/conf_proceedings/CF129/CF-129-chapter4.html , http://www.japantimes.co.jp/life/2001/10/08/travel/transnistria-relic-of-a-bygone-era-2/#.V_dCXtQrLGg , http://archive.unu.edu/unupress/unupbooks/uu12ee/uu12ee0b.htm#7%20large%20scale%20inter%20ethnic%20violence , http://www.olvia.idknet.com/ol166-12-06.htm , http://www.nytimes.com/1992/06/21/world/moldovan-forces-seize-a-key-town.html , http://www.memo.ru/hr/hotpoints/moldavia/benderye.htm (27.02.2023).

[20] https://www.hrw.org/reports/pdfs/g/georgia/georgia953.pdf , https://www.hrw.org/legacy/reports/1995/Georgia2.htm#P117_4464 , https://web.archive.org/web/20140125204123/http://www.assembly.coe.int/Documents/AdoptedText/ta96/EREC1305.htm , http://europa.eu/rapid/press-release_IP-11-880_en.htm?locale=en , http://www.conflicts.rem33.com/images/Georgia/RUSSIA%20VERSUS%20GEORGIA.htm , http://abkhazeti.info/war/200601261553433412425.php , http://ida.aule.ee/ajalehed/tagakaukaasia/1993abhaasia_eestlased.pdf , http://www.airwar.ru/history/locwar/xussr/abhazia/abhazia.html , http://www.rand.org/pubs/conf_proceedings/CF129/CF-129-chapter5.html (27.02.2023).

[21] http://www.rand.org/pubs/conf_proceedings/CF129/CF-129-chapter3.html , http://www.globalsecurity.org/military/world/war/tajikistan.htm , https://web.archive.org/web/20080216014825/http://www.sozialwiss.uni-hamburg.de/publish/Ipw/Akuf/kriege/208bk_tadschikistan.htm , http://countrystudies.us/tajikistan/37.htm , https://www.hrw.org/legacy/backgrounder/eca/tajikbkg1005.htm , https://www.hrw.org/reports/1994/WR94/Helsinki-20.htm (27.02.2023).

[22] http://ecsocman.hse.ru/data/501/178/1217/006.RIMASHEVSKAYA.pdf , http://ecsocman.hse.ru/data/175/680/1219/042.PIKHOYA.pdf , http://old.nasledie.ru//oboz/N09_93/9_02.HTM , https://web.archive.org/web/20110723220434/http://www.law.edu.ru/article/article.asp?articleID=151800 , http://www.kommersant.ru/doc/43501 (27.02.2023).

[23] http://www.thedailybeast.com/articles/2016/04/04/in-nagorno-karabakh-a-bloody-new-war-with-putin-on-both-sides.html, https://news.vice.com/article/putin-russia-armenia-azerbaijan-to-cool-it-after-fighting-erupts-nagorno-karabakh , https://news.vice.com/article/the-bad-blood-between-russia-and-turkey-is-spreading-to-armenia-and-azerbaijan , http://www.un.org/press/en/2008/ga10693.doc.htm , http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7278871.stm , http://www.fletchersecurity.org/petersen , https://web.archive.org/web/20141103080836/http://besacenter.org/wp-content/uploads/2014/10/MSPS110-web.pdf , http://www.naharnet.com/stories/en/150603, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html#Issues , http://armenianweekly.com/2015/02/04/karabagh/ , http://www.rferl.org/a/1079580.html , http://www.rferl.org/a/Three_Azerbaijani_Soldiers_Killed_Near_NagornoKarabakh/1962175.html (27.02.2023).

[24] http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_02.php(27.02.2023).

[25] http://web.archive.org/web/20120118212344/http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/result-december-2011.ppt(27.02.2023).

[26] Iryna, Ulasiuk (2011). “Legal protection of linguistic diversity in Russia: past and present”. Journal of Multilingual and Multicultural Development. European University Institute. 32 (1): 71–83.

[27] National Minorities in Putin’s Russia, Diversity and Assimilation, Nga Federica Prina, 2015, faqe 1; The Palgrave Handbook of Minority Languages and Communities, Editorët:Bernadette O’Rourke, Gabrielle Hogan-Brun, 2018, faqe 185.

[28] Handbook of Easy Languages in Europe, Editorët:Camilla Lindholm, Ulla Vanhatalo, 2021, faqe 439; Life Expectations of the People, A Comparative Sociological Analysis of China and Russia, Nga Peilin Li, Mikhail Konstantinovich Gorshkov, faqe 158.

[29] Comparative Politics, Edituar nga : Prabir Kumar De, 2011, faqe 184.

Lë koment: